Go’doominta Somaliland iyoXujada Gobolka Sool-ba Waxa ay ku Xidhiidhsan Yihiin Danaha Shirkada Conoco-Maraykan (Taxane-9aad)

Labadii dharaarood ee Rai’iisal Wasaaruhu balanka noogu qaaday run bay ahay.Xiisadii way daadegeysaa. Isaaqiina wuu soo noqonayaa, Dawladuna waxay isku deyaysay inay qaabisho. Warbixin ayaanu ka soo diyaarin doonaa Burco, Berbera iyo Laas-Caanood oo ay ka mid tahay (Goobta Qodista Ceelka Saliida) ee Conoco.
Waxa aanu is raacnay shaqaale ka socda USAID iyo Safaarada. Waxa aanu ku faraxsanahay in aakhirataankii Ra’iisal Wasaaruhu (Samater) naga qaaday iyo amaradii digniinaha nabadgelyada ee Aqalka Arimaha Debeda Marakanka.
Isaaqii hubaal ahaan iyagoo tirooyin badan ah ayay ku soo noqonayaan Burco iyo Berbera, xataa waxa kale oo naloo sheegay inay tirooyin ka sii badani jiraan Tuulooyinka ku baahsan miyiga. Qaar ka mid ah waanu la kulanay oonu la hadalay. Dawlada Somaliya iyo ciidamadeeduba waxay u iska dhigayeen qaar addegyada u fududaynaya Isaaqa baro kacay ee soo noqonaya.
Sidii uu Samatar (Ra’iisalWasaaraha) Muqdisho noogu sheegay maanaan arag wax calaamad ah, ma-naanaan maqal warbixino muujinaya wax dhibaato ah ama tacadiya. Hase ahaato’e maanu arag wax adeeg iyo taakulin ah oo diyaar u ah Isaaqa soo noqonaya. Warmurtiyeedkii samatar ku sheegayay in Raashin, Dawooyin iyo qalabka biyaha qaada loo diray Burco noo may muuqanin.
Berbera waxa aanu uga kacnay wadada tagta Burco markii aanu kala baydhnay wafti uu hor-kacayay Wasiir Daakhiliga oo u kacay dhinac Boorame iyaga oo sii marayay Hargaysa. Tabaabusha caynkan ahi wuxuu ahaa mid lagaga badbadinayo dhinaca nabadgelyada taala, War aan la xaqiijin ayaanu maqalay in isla aroortaasi waftiga Wasiir Daakhiliga dhexda lagu weeraray.
Guud-ahaan xaalada nabadgelyeed aad bay uga dabacsanayd socdaalkaygii hore ee December. Dad badan ayaa noo sheegay in dagaalku aad u qaboobay, inkasta oo dhakhtarka hay’ada Laanqayrta Cas ee Berberi uu dhaawac buuxiyay, waxay u badnaayeen dhaawacyo lugaha iyo gacmaha kaga dhacay, halkaasina waxay kuuu cadaynaysaa in Miinooyin qarxaa waxyeeleeyeen.



Xaalada nabadgelyeed ee Magaalada Burco weli kumay soo noqon Dawladii rayidka ahayd. Sidii horeba aanu Samatar isugu ogayn ayaanu Gudoomiyihii iyo Taliyihii ciidanka Milatariga Magaalada ugu adkaynay in ay dhamays tiraan balanqaadyadii Ra’iisal Wasaaraha (Samatar), Ciidamadu Burco aad ayay u joogeen oo ay uga muuqdaan.
Gudoomiyaha Burco wuxuu noo sheegay: Dabaysha nabadu adduunyada meelo badan ayay ka bafanaysaa. Waxa aanu isla ogolaanay in dabayshaaso ay dhawaan halkana (Gobolada Woqooyi) ay tahay in ay ka bafato. Waxa kale oo aanu isla qaadanay in xalka nabadu uu ku jiro Isaaqa oo lagu qanciyo inay manifestadu dawladu run ka tahay, isla markaana ay ku caawindoonto sidii ay nolol caadiya ugu soo noqon lahaayeen.
Dhinaca kale, Conoco waxay ku kharashgaraysay $16 Malyuun USD qodista Ceelka u dhaw Laas-Caanood, welise ma hayaan wax saliid ah, inkasta oo ay qodeen ilaa 9800Ft Sagaal Kun iyo Sideed Boqol oo Fuudh. Laakiin rajo wayn ayay qabaan.
Conoco hawlaha qodista aad ayay ugu dhiirantahay inay halkaa ka sii wado. Qaybaha dambe ee warbixinta ayaynu ogaan doonaa shaqojoojinta Conoco ee Laas-caanood, Wakhtigaasi oo ku aadanaa April1990-ka.
Warbixinada taxanaha ah ee Safaarada Maraykanku ka diyaariso arimaha nabadgelyada, dagaalada u dhexeeya SNM-ta iyo Dawlada Kelidii taliyihii ina Barre ayaa safiirka socdaalkiisu uu ka mid ahaa dadaalada xiligaasi uu maraykanku ku dejinayay Somaliya iyada oon kala qaybsamin.Warbixinadiisan waxa ka mid ahaa sida Dagaaladu u saameeyeen xaalada dad-ka Isaaqa ah iyo heerarka kala duwan ee siyaasadeed ee Magaalada Muqdisho gaar ahaan dhinaca Dawlada Sare. Talaabooyin wax ku ool ah oo Maraykanku soo jeediyay ayaa nuxurkeedu ahaa in Safiirku uu talaabo talaabo ula socdo sida uu Siyaad Barre iyo Dawladiisu u dhaqan gelinayso.
Warbixintii 10-aad ee aan sanadkan(1990)ka ee isbedelada Somalia oo daba socota kuwii ka horeeyay.
Dawlada Somalia waxay dib ugu noqotay Gobolada Woqooyi. Bishii 3-aad dagaal ay dawladu ku qaaday meelo ka mid ah Woqooyi ayay ku qabsatay Magaalada xeebta ku taala ee la yidhaa Saylac iyo xuduuda Djabouti ayaa waxay u muuqataa in ay kala kaxaysantay kadib markii ay SNM-tu ku soo qaaday dagaal rogaal celin ah. Weli ma cida cida gacanta ku haysa Saylac uyo Lawyacado.
Warar nagu soo gaadhay Mogadisho ayaa Sheegaya in qaar ka mid ah ciidamada Dawladu ay gabood bideen Djibouti.Milishiyada Gadabuursiga taageersan Dawlada Somaliya ayaa iyagana la sheegay in la dhaxalsiiyay khasaare lagu qiyaasay ilaa dhawr boqol oo dhaawac ah. Gadabuursigii joogay Djibouti iyo kii Muqdishaba way barooranayeen.
Madaxwayne Siyaad ayaa la sheegay inuu casuumad u fidiyay odayaal Isaaq ah oo qaar ka mid ah inamadoodii xidhan yihiin. Casuumadaasi oo ahayd Afur Ramadaan iyo cawaska oo ay wada hadal yeeshaan. Inkasta oo kulkankaasi uu ahaa mid cadaawad leh, hadan waxa la sheegay Odayadu inay ku biiriyeen talooyin loo baahan yahay in la qaado talaabooyinkii gaadhsiinayay Nabada.. Kuxigeenka Ra’iisal Wasaaraha Axmed Maxamed Faarax oo ah nin Isaaq ah ayaa u xilsaaran in uu isku soo duberido Warbixinta Talooyinka ay soo jeediyeen Odayadu. Waxa kale oo arintani ku xidhiidhsanaa warar ku saabsan horaantii Bishan Afraad in la xidhay 11wiil oo ka mid ah wiilasha 12-ka ugu mudan tujaarta Isaaqa ka degen Muqdisho, laakiin imika la sii daayay. La Soco.......................